Wat is alcohol precies?
Alcohol is een natuurlijke, kleurloze vloeistof die ontstaat door vergisting van vruchtensuikers of van suikers uit granen. Al sinds de oudheid wordt op deze manier alcoholhoudende drank gemaakt. De hoeveelheid alcohol die ontstaat bij de vergisting hangt af van de beschikbare hoeveelheid suikers. Als het alcoholpercentage ca. 15% is geworden stopt de vergisting vanzelf. Dranken met een alcoholpercentage tussen 1 en 15% noemt men zwakalcoholische dranken. Voorbeelden hiervan zijn bier en wijn
Hoe ontstaat alcohol?
Alcohol (ethylalcohol of ethanol) ontstaat wanneer gist in aanraking komt met suikers dat in vruchtensap zit. Gist is een levend organisme dat door de lucht zweeft. Gist zorgt ervoor dat de suiker in het vruchtensap of vruchtenmoes verandert in alcohol en koolzuurgas (de belle¬tjes in champagne en bier).
Mengsel gist en sap
Bij een bepaalde temperatuur en op een goede voedingsbodem van sap of fijn gedrukte druiven vermenigvuldigt de gist zich snel. Bij het maken van alcoholische drank zorgt de producent ervoor dat gist en sap onder de beste omstandigheden bij elkaar komen.
De gist zet de suikers voor de helft om in alcohol en voor de andere helft in koolzuurgas.
Foto: “Druivenoogst voor de productie van wijn”
Andere stoffen
Bij de gisting ontstaan ook allerlei andere stoffen, zoals stoffen die voor de smaak zorgen. Ook ontstaan er in zeer kleine hoeveelheden andere soorten alcohol dan de gewone alcohol. Deze andere alcoholen worden wel foezelalcoholen genoemd.
Methanol is de voornaamste. De foezelalcoholen hebben hetzelfde effect als gewone alcohol, maar worden trager afgebroken. Foezelalcoholen spelen een rol bij het ontstaan van een kater.
Meer gisting is meer alcohol
Naarmate de gisting voortschrijdt, neemt het alcoholpercentage toe. Het maximum bedraagt echter 15%. Bij dat percentage sterft de gist in zijn eigen alcohol.
Sterke drank/gedistilleerd
Als je een alcoholische drank wil produceren met een hoger percentage, dan moet je alcoholhoudende drank distilleren.
Dat is eenvoudig te doen, omdat alcohol bij verhitting eerder verdampt dan water. Men verhit de alcoholische drank, vangt de verdampte alcohol op en laat deze weer afkoelen. Zo ontstaat er een vloeistof met een hoger alcoholpercentage.
Graan
Alcohol kan ook van graan gemaakt worden. Daarvoor moet het zetmeel in graan eerst omgezet worden in suikers. Bier wordt bijvoorbeeld van gerst gemaakt.
Enzymen
Men moet er bij het maken van bier dus voor zorgen dat het zetmeel in de gerst omgezet wordt in suikers. Dat doet men door de gerst eerst te laten ontkiemen. De gerst wordt in bakken water geweekt en op de juiste temperatuur gebracht. Door het ontkiemen ontstaan enzymen. Deze enzymen kunnen zetmeel omzetten in suikers.
Mout
De ontkiemde gerst met enzymen wordt vervolgens gedroogd. De gedroogde gerst heet mout.
Wort
Aan het mout wordt dan water toegevoegd, waardoor een product ontstaat dat wort heet. Als de wort weer op temperatuur gebracht wordt, gaan de enzymen hun werk doen en zetten zij het zetmeel om in suikers.
Brouwerijgist
Aan de wort wordt vervolgens brouwerijgist toegevoegd, waarna alcohol en koolzuur ontstaan.
